Die 15 septembris
BEATÆ MARIÆ VIRGINIS PERDOLENTIS
Memoria
De Communi B. Mariæ V., praeter sequentia:
V/. Dómine, lábia.
Ant. Salvatórem mundi, qui passióni suæ Matrem sociávit, veníte, adorémus.
Veníte, exsultémus vel Iubiláte Dómino vel Deus misereátur nostri vel Dómini est terra.
Hymnus
Stabat mater dolorósa
iuxta crucem lacrimósa,
dum pendébat Fílius.
Cuius ánimam geméntem,
contristátam et doléntem
pertransívit gládius.
O quam tristis et afflícta
fuit illa benedícta
mater Unigéniti!
Quæ mærébat et dolébat
pia mater, cum vidébat
Nati pœnas íncliti.
Quis est homo qui non fleret,
matrem Christi si vidéret
in tanto supplício?
Quis non posset contristári,
piam matrem contemplári
doléntem cum Fílio?
Pro peccátis suæ gentis
vidit Iesum in torméntis
et flagéllis súbditum.
Vidit suum dulcem Natum
moriéntem desolátum,
cum emísit spíritum.
Christe, cum sit hinc exíre,
da per matrem me veníre
ad palmam victóriæ. Amen.
Lectio altera
Ex Sermónibus sancti Bernárdi abbátis (Sermo in dom. infra oct. Assumptionis, 14-15: Opera omnia, Edit. Cisterc. 5 [1968], 273-274)
Responsorium Lc 23, 33; cf. Io 19, 25; cf. Lc 2, 35
R/. Postquam venérunt in locum, qui vocátur Calváriæ, ibi crucifixérunt eum. * Stabat autem iuxta crucem Iesu mater eius.
V/. Tunc beátam illíus ánimam dolóris gládius pertransívit. * Stabat.
Oratio
Deus, qui Fílio tuo in cruce exaltáto compatiéntem Matrem astáre voluísti, da Ecclésiæ tuæ, ut, Christi passiónis cum ipsa consors effécta, eiúsdem resurrectiónis párticeps esse mereátur. Per Dóminum.
Hymnus
Eia, mater, fons amóris,
me sentíre vim dolóris
fac, ut tecum lúgeam.
Fac ut árdeat cor meum
in amándo Christum Deum,
ut sibi compláceam.
Sancta mater, istud agas,
Crucifíxi fige plagas
cordi meo válide.
Tui Nati vulneráti,
tam dignáti pro me pati
pœnas mecum dívide.
Fac me vere tecum flere,
Crucifíxo condolére,
donec ego víxero.
Iuxta crucem tecum stare
ac me tibi sociáre
in planctu desídero.
Quando corpus moriétur,
fac ut ánimæ donétur
paradísi glória. Amen.
Ant. 1 Adhæsit ánima mea post te, Dómine Iesu.
Psalmus de dominica hebd. I.
Ant. 2 Communicántes Christi passiónibus, gaudeámus.
Canticum de dominica hebd. I.
Ant. 3 Complácuit Deus per sánguinem Christi reconciliáre ómnia in ipsum.
Psalmus de dominica hebd. I.
Lectio brevis Col 1, 24-25
Nunc gáudeo in passiónibus pro vobis et adímpleo ea, quæ desunt passiónum Christi, in carne mea pro córpore eius, quod est ecclésia, cuius factus sum ego miníster secúndum dispensatiónem Dei, quæ data est mihi in vos, ut ímpleam verbum Dei.
Responsorium breve
R/. Per te salútem hauriámus, * Virgo María. Per te.
V/. Ex vulnéribus Christi. * Virgo María. Glória Patri. Per te.
Ad Benedictus, ant. Gaude, pérdolens Mater, quæ post tantos agónes glória cælésti redimíta ássides Nato, universórum regína.
Preces De Communi BMV.
Oratio
Deus, qui Fílio tuo in cruce exaltáto compatiéntem Matrem astáre voluísti, da Ecclésiæ tuæ, ut, Christi passiónis cum ipsa consors effécta, eiúsdem resurrectiónis párticeps esse mereátur. Per Dóminum.
Hymnus
Virgo vírginum præclára,
mihi iam non sis amára;
fac me tecum plángere.
Fac ut portem Christi mortem,
passiónis fac me sortem
et plagas recólere.
Fac me plagis vulnerári,
cruce hac inebriári
et cruóre Fílii.
Flammis urar ne succénsus,
per te, Virgo, sim defénsus
in die iudícii.
Fac me cruce custodíri,
morte Christi præmuníri,
confovéri grátia.
Quando corpus moriétur,
fac ut ánimæ donétur
paradísi glória. Amen.
Ant. 1 Christus est pax nostra, qui per crucem pacificávit nos cum Deo.
Psalmodia de Communi B. Mariæ V.
Ant. 2 Accedámus ad civitátem Dei vivéntis et testaménti novi mediatórem Iesum.
Ant. 3 In Christo habémus redemptiónem per sánguinem eius.
Lectio brevis 2 Tim 2, 10-12a
Omnia sustíneo propter eléctos, ut et ipsi salútem consequántur, quæ est in Christo Iesu cum glória ætérna. Fidélis sermo: Nam si commórtui sumus, et convivémus; si sustinémus, et conregnábimus.
Responsorium breve
R/. Stabat sancta María, cæli regína et mundi Dómina * Iuxta crucem Dómini.
V/. Felix est illa, quæ sine morte méruit palmam martýrii. * Iuxta crucem Dómini. Glória Patri. Stabat.
Ad Magnificat, ant. Cum vidísset Iesus matrem stantem iuxta crucem et discípulum quem diligébat, dicit matri suæ: Múlier, ecce fílius tuus. Deínde dicit discípulo: Ecce mater tua.
Preces De Communi BMV.
Oratio
Deus, qui Fílio tuo in cruce exaltáto compatiéntem Matrem astáre voluísti, da Ecclésiæ tuæ, ut, Christi passiónis cum ipsa consors effécta, eiúsdem resurrectiónis párticeps esse mereátur. Per Dóminum.
Die 16 septembris
SS. CORNELII, PAPÆ, ET CYPRIANI, EPISCOPI, MARTYRUM
Memoria
De Communi plurimorum martyrum, vel pastorum.
Ad Officium lectionis
Lectio altera (Vel alia)
Dici potest alterutra ex sequentibus lectionibus:
Ex Epístolis sancti Cypriáni epíscopi et mártyris (Epist. 60, 1-2. 5: CSEL 3, 691-692. 694-695)
Cypriánus Cornélio fratri suo.
Ex Actis proconsuláribus de martýrio sancti Cypriáni epíscopi (Acta, 3-6: CSEL 3, 112-114)
In re tam iusta, nulla est consultatio
Die octáva décima calendárum octóbrium mane multa turba convénit ad Sexti, secúndum præcéptum Galérii Máximi procónsulis. Et ita idem Galérius Máximus procónsul eádem die Cypriánum sibi offérri præcépit in átrio Saucíolo sedénti. Cumque oblátus fuísset, Galérius Máximus procónsul Cypriáno epíscopo dixit: «Tu es Tháscius Cypriánus?». Cypriánus epíscopus respóndit: «Ego sum».
Galérius Máximus collocútus cum concílio senténtiam vix et ægre dixit verbis huiúsmodi: «Diu sacrílega mente vixísti, et plúrimos nefáriæ tibi conspiratiónis hómines aggregásti, et inimícum te diis Románis et religiónibus sacris constituísti, nec te pii et sacratíssimi príncipes Valeriánus et Galliénus Augústi et Valeriánus nobilíssimus Cæsar ad sectam cæremoniárum suárum revocáre potuérunt. Et ídeo cum sis nequissimórum críminum auctor et sígnifer deprehénsus, eris ipse documénto his quos scélere tuo tecum aggregásti: sánguine tuo sanciétur disciplína». Et his dictis decrétum ex tabélla recitávit: «Tháscium Cypriánum gládio animadvérti placet». Cypriánus epíscopus dixit: «Deo grátias».
Post hanc vero senténtiam turba fratrum dicébat: «Et nos cum ipso decollémur». Propter hoc tumúltus fratrum exórtus est, et multa turba eum prosecúta est. Et ita idem Cypriánus in agrum Sexti prodúctus est, et ibi se lacérna byrro exspoliávit, et genu in terra flexit, et in oratiónem se Dómino prostrávit. Et cum se dalmática exspoliásset et diacónibus tradidísset, in línea stetit et cœpit spiculatórem sustinére.
Responsorium.
R/. Prœliántes nos et fídei congressióne pugnántes, spectat Deus, spectant ángeli eius, spectat et Christus. * Quanta est glóriæ dígnitas, et quanta felícitas præsénte Deo cóngredi, et Christo iúdice coronári.
V/. Armémur víribus totis et parémur ad agónem mente incorrúpta, fide íntegra, virtúte devóta. * Quanta est.
Ad Laud. mat. de Com. Mart. vel Past.
Ad Benedictus, ant. Pretiósa mors, quæ emit immortalitátem prétio sui sánguinis!
Preces De Communi Mart. vel Past.
Ad II Vesp. de Com. Mart. vel Past.
Ad Magnificat, ant. O beátam Ecclésiam nostram, quam gloriósus mártyrum Christi sanguis illústrat!
Preces De Communi Mart. vel Past.
Die 17 septembris
S. ROBERTI BELLARMINO, EPISCOPI ET ECCLESIÆ DOCTORIS
De Communi pastorum: pro episcopis, et doctorum Ecclesiæ.
Ad Officium lectionis
Ex Tractátu sancti Robérti Bellarmíno De ascensióne mentis in Deum (Grad. 1: Opera omnia 6, edit. 1862, 214)
Inclina cor meum in testimonia tua
Responsorium Mal 2, 7; Tit 1, 7a. 9b
R/. Lábia sacerdótis custódiunt sciéntiam, et legem requírunt ex ore eius; * Quia ángelus Dómini exercítuum est.
V/. Opórtet epíscopum esse sicut Dei dispensatórem, ut potens sit exhortári in doctrína sana. * Quia.
Die 19 septembris
S. IANUARII, EPISCOPI ET MARTYRIS
De Communi unius martyris, vel pastorum: pro episcopis.
Ad Officium lectionis
Ex Sermónibus sancti Augustíni epíscopi (Sermo 340, 1: PL 38, 1483-1484)
Vobis sum episcopus, vobiscum sum christianus
Quid retríbuam Dómino pro ómnibus quæ retríbuit mihi? Si dicam hoc me retribúere, quod pasco oves eius; étiam hoc fácio, non ego, sed grátia Dei mecum. Ubi ergo retribútor invéniar, cum ubíque prævéniar? Et tamen quia gratis amámus, quia oves páscimus, mercédem quærimus. Quómodo fiet istud? Quómodo cónvenit, Gratis amo ut pascam, et Mercédem posco quia pasco? Nullo modo fíeret hoc, nullo modo merces quærerétur ab eo qui gratis amátur, nisi merces esset ipse qui amátur. Nam si hoc retribúimus pro eo quod nos redémit, quia eius páscimus oves; pro eo ipso quid retribuémus, quod nos fecit esse pastóres? Mali namque pastóres, quod a nobis absit, nostra malítia sumus; boni vero, quod ab illo nobis adsit, nisi eius grátia esse non póssumus. Unde et vos, fratres mei, præcipiéntes rogámus, ne in vácuum grátiam Dei recipiátis. Fácite nostrum ministérium fructuósum. Dei agricultúra estis. Extrínsecus accípite plantatórem atque rigatórem; intrínsecus vero increménti datórem. Adiuváte nos et orándo et obtemperándo; ut nos vobis non tam præésse, quam prodésse deléctet.
Responsorium Sap 10, 10a
R/. Hic est vere martyr, qui pro Christi nómine sánguinem suum fudit, * Qui minas iúdicum non tímuit, nec terrénæ dignitátis glóriam quæsívit, sed ad cæléstia regna pervénit.
V/. Iustum dedúxit Dóminus per vias rectas, et osténdit illi regnum Dei. * Qui minas.
Die 20 septembris
SS. ANDREÆ KIM TAEGÕN, PRESBYTERI ET PAULI CHÕNG HASANG, ET SOCIORUM, MARTYRUM
Memoria
De Communi plurimorum martyrum.
Ad Officium lectionis
Ex última Exhortatióne sancti Andréæ Kim Taegõn, presbýteri et mártyris (Pro Corea. Documenta., ed. Mission Catholique Séoul, Séoul-Paris 1938, Vol. I, 74-75)
Fides amore et perseverantia coronatur
Responsorium Cf. 2 Cor 6, 9-10
R/. Hi sunt mártyres, qui testes Christi fuérunt, et minas non timuérunt, laudántes Dóminum. * Sanguis mártyrum fit semen christianórum.
V/. Qui hábiti sunt sicut ignóti, et tamen cógniti; quasi moriéntes, et ecce vivéntes; tamquam nihil habéntes, et ómnia possidéntes. * Sanguis mártyrum.
Die 21 septembris
S. MATTHÆI, APOSTOLI ET EVANGELISTÆ
Festum
De Communi Apostolorum, præter sequentia:
De Communi Ap. Ad Officium lectionis
Lectio prior
De Epístola beáti Pauli apóstoli ad Ephésios 4, 1-16
Divisiones gratiarum in uno corpore
Fratres: Obsecro vos ego vinctus in Dómino, ut digne ambulétis vocatióne, qua vocáti estis, cum omni humilitáte et mansuetúdine, cum longanimitáte, supportántes ínvicem in caritáte, sollíciti serváre unitátem spíritus in vínculo pacis; unum corpus et unus Spíritus, sicut et vocáti estis in una spe vocatiónis vestræ; unus Dóminus, una fides, unum baptísma; unus Deus et Pater ómnium, qui super omnes et per ómnia et in ómnibus.
Unicuíque autem nostrum data est grátia secúndum mensúram donatiónis Christi. Propter quod dicit: «Ascéndens in altum captívam duxit captivitátem, dedit dona homínibus».
Illud autem «ascéndit» quid est, nisi quia et descéndit in inferióres partes terræ? Qui descéndit, ipse est et qui ascéndit super omnes cælos, ut impléret ómnia.
Et ipse dedit quosdam quidem apóstolos, quosdam autem prophétas, álios vero evangelístas, álios autem pastóres et doctóres ad instructiónem sanctórum in opus ministérii, in ædificatiónem córporis Christi, donec occurrámus omnes in unitátem fídei et agnitiónis Fílii Dei, in virum perféctum, in mensúram ætátis plenitúdinis Christi, ut iam non simus párvuli fluctuántes et circumácti omni vento doctrínæ in fallácia hóminum, in astútia ad circumventiónem erróris; veritátem autem faciéntes in caritáte crescámus in illum per ómnia, qui est caput Christus, ex quo totum corpus compáctum et conéxum per omnem iunctúram subministratiónis secúndum operatiónem in mensúra uniuscuiúsque partis augméntum córporis facit in ædificatiónem sui in caritáte.
Responsorium Cf. 2 Petr 1, 21; Prov 2, 6
R/. Non voluntáte humána proláta est prophetía; * Spíritu Sancto inspiráti, locúti sunt a Deo hómines.
V/. Dóminus dat sapiéntiam et ex ore eius prudéntia. * Spíritu.
Lectio altera
Ex Homilíis sancti Bedæ Venerábilis presbýteri (Hom. 21: CCL 122, 149-151)
Vidit eum Iesus miserando atque eligendo
Et surgens, inquit, secútus est eum. Non est mirándum quod publicánus ad primam Dómini iubéntis vocem terréna quæ curábat lucra relíquerit opibúsque negléctis illíus comitátui quem nihil divitiárum habére cernébat adhæserit. Ipse enim Dóminus qui eum foris verbo vocávit, intus invisíbili instínctu ut sequerétur edócuit, infúndens menti illíus lumen grátiæ spiritális qua intellégeret quia is qui a temporálibus avocábat in terris, incorruptíbiles in cælis dare thesáuros valéret.
Responsorium
R/. Scriba velox et legis Dei cæli doctíssimus, * Parávit cor suum, ut investigáret legem Dómini, et fáceret et docéret præcéptum iuxta manum Dei sui bonam super se.
V/. Evangélium glóriæ beáti Dei créditum est ei. * Parávit.
Hymnus Te Deum.
Hymnus
Præclára qua tu glória,
Levi beáte, cíngeris,
laus est Dei cleméntiæ,
spes nostra ad indulgéntiam.
Telóneo quando ássidens
nummis inhæres ánxius,
Matthæe, Christus ádvocans
opes tibi quas præparat!
Iam cordis ardens ímpetu
curris, Magístrum súscipis,
sermóne factus ínclito
princeps in urbe cælica.
Tu verba vitæ cólligens
Davídque facta Fílii,
per scripta linquis áurea
cæléste mundo pábulum.
Christum per orbem núntians
conféssus atque sánguine,
dilectiónis vívidæ
suprémo honóras pígnore.
De Communi Ap. Ad Laudes matutinas
Ad Benedictus, ant. Vidit Iesus hóminem sedéntem in telóneo, Matthæum nómine; et ait illi: Séquere me. Et surgens secútus est eum.
Preces De Communi Apostolorum.
Ad Horam mediam
Antiphonæ et psalmi de feria currente. Lectio brevis de Communi Apostolorum. Oratio, ut supra.
De Communi Ap. Ad II Vesperas
Ad Magnificat, ant. Misericórdiam volo, et non sacrifícium, dicit Dóminus; non enim veni vocáre iustos, sed peccatóres.
Preces De Communi Apostolorum.