Die 2 novembris

IN COMMEMORATIONE OMNIUM FIDELIUM DEFUNCTORUM

Ut in Officio defunctorum, præter sequentia:

Ad Officium lectionis

Lectio prior

Dicitur una ex iis quæ in Officio defunctorum ponuntur cum suo responsorio.

Lectio altera

E Libro sancti Ambrósii epíscopi De excéssu fratris sui Sátyri (Lib. 2, 40. 41. 46. 47. 132. 133: CSEL 73, 270-274, 323-324)

Commoriamur cum Christo, ut vivamus cum eo

Vidémus quod et mors lucrum est, et vita pœna est. Unde et Paulus ait: Mihi vívere Christus est et mori lucrum. Quid est Christus, nisi mors córporis, spíritus vitæ? Et ídeo commoriámur cum eo, ut vivámus cum eo. Sit quidam cotidiánus in nobis usus effectúsque moriéndi, ut per illam segregatiónem a corpóreis cupiditátibus ánima nostra se discat extráhere, et tamquam in sublími locáta, quo terrénæ adíre libídines, et eam sibi glutináre non possint, suscípiat mortis imáginem, ne pœnam mortis incúrrat. Repúgnat enim lex carnis legi mentis, et eam legi erróris addícit. Sed quod remédium? Quis me liberábit de córpore mortis? Grátia Dei per Iesum Christum Dóminum nostrum.

Habémus médicum, sequámur remédium. Remédium nostrum Christi grátia est, et corpus mortis corpus est nostrum. Ergo peregrinémur a córpore, ne peregrinémur a Christo; etsi in córpore sumus, tamen quæ sunt córporis non sequámur nec deserámus iura natúræ, sed dona grátiæ præoptémus.

Quid plura? Uníus morte mundus redémptus est. Pótuit enim Christus non mori, si noluísset; sed neque refugiéndam mortem quasi ignávam putávit, neque mélius nos quam moriéndo servásset. Itaque mors eius vita est ómnium. Morte eius signámur, mortem eius orántes annuntiámus, mortem eius offeréntes prædicámus; mors eius victória est, mors eius sacraméntum est, mors eius ánnua sollémnitas mundi est.

Quid prætérea de eius morte dicámus, cum divíno probémus exémplo, quia immortalitátem mors sola quæsívit, atque ipsa se mors redémit? Non ígitur mærénda mors, quæ causa salútis est públicæ; non fugiénda mors, quam Dei Fílius non dedignátus est, non refúgit.

Et mors quidem in natúra non fuit, sed convérsa in natúram est; non enim a princípio Deus mortem instítuit, sed pro remédio dedit. Prævaricatióne enim damnáta in labóre diutúrno, gemitúque intolerándo vita hóminum cœpit esse miserábilis: débuit dari finis malórum, ut mors restitúeret, quod vita amíserat. Immortálitas enim óneri pótius quam úsui est, nisi aspíret grátia.

Habet ánimus ex hoc iam vitæ anfráctu et terréni córporis colluvióne discédere et ad illa concília supérna conténdere, etsi sanctórum sit perveníre, laudem dícere Deo, quam citharizántes illos dícere, prophética lectióne comperímus, quia magna et mirabília ópera tua, Dómine Deus omnípotens: iustæ et veræ viæ tuæ, Rex géntium. Quis non timébit et magnificábit nomen tuum? Quia solus sanctus es, quia omnes gentes vénient et adorábunt ante te; vidére quoque tuas, Iesu, núptias, in quibus de terrénis ad cæléstia, concinéntibus ómnium gáudiis sponsa dedúcitur — ad te omnis caro véniet — iam non sæculo obnóxia, sed spirítui copuláta.

Hoc sibi præ céteris David sanctus optávit, ut hæc spectáret et cérneret. Dénique ait: Unam pétii a Dómino, hanc requíram: ut inhábitem in domo Dómini omnes dies vitæ meæ, et vídeam voluptátem Dómini.

Responsorium   Cf. 2 Mac 12, 45b; Mt 13, 43a
R/. Illi qui cum pietáte dormitiónem accepérunt * Optimum habébunt repósitum grátiæ donum.
V/. Tunc iusti fulgébunt sicut sol in regno Patris eórum. * Optimum.

Die 3 novembris

S. MARTINl DE PORRES, RELIGIOSI

De Communi sanctorum virorum: pro religiosis, præter sequentia:

Ad Officium lectionis

Lectio altera

Ex Homilía Ioánnis papæ Vicésimi Tértii in canonizatióne sancti Martíni de Porres hábita (Die 6 maii 1962: AAS 54 [1962], 306-309)

«Martinus a caritate»

Martínus suæ exémplis vitæ demónstrat ea nos via posse salútem et sanctitátem cónsequi, quam Christus Iesus osténdit: si vidélicet primo Deum dilexérimus ex toto corde nostro, in tota ánima nostra et in tota mente nostra; secundo autem si próximos nostros dilexérimus sicut nosmetípsos.

Cum illi esset perspéctum Christum Iesum passum esse pro nobis eúmque peccáta nostra pertulísse in córpore suo super lignum, eum præcípuo amóre prosecútus est cruci affíxum, cuius cum cruciátus acerbíssimos contemplarétur, temperáre sibi non póterat quin fleret ubérius. Diléxit item singulári caritáte augustíssimum eucharístiæ sacraméntum, quod plerúmque ábditus multas horas in templi sacrário adorábat, quoque quanta máxima crebritáte póterat, enutríri cupiébat.

Deínde vero sanctus Martínus, divíno hortánti Magístro obsequentíssimus, summa prosequebátur fratres caritáte ex incorrúpta fide demissóque ánimo orta. Atque hómines diligébat, quia tamquam Dei fílios fratrésque suos sincére existimábat; immo eos plus quam seípsum diligébat, quandóquidem, qua erat humilitáte, omnes seípso iustióres meliorésque putábat.

Aliórum enim excusábat menda; vel acerbíssimis iniúriis ignoscébat, cum sibi persuásum esset se ob commíssa peccáta multo gravióribus dignum esse pœnis; sontes ad bonam frugem redúcere omni stúdio contendébat; ægrótis assidébat benígnus; tenuióribus cibum, vestes, medicaménta suppeditábat; agrícolas et hómines vel nigræ cutis vel mixto génere natos, qui tunc témporis abiécta quasi servítia habebántur, omni auxílio et sollicitúdine, quantum in sua erat potestáte, fovébat, ita ut «Martínus a caritáte» vulgo mererétur appellári.

Sanctus hic vir, qui allóquio, exémplo virtutéque sua álios ad religiónem tantópere alléxit, nunc étiam mirum in modum mentes nostras ad cæléstia erígere valet. Non omnes, proh dolor, supérna hæc bona, ut opórtet, intéllegunt, non omnes in honóre habent, quin immo multi in vitiórum oblectaménta proni, ea vel parvi pendunt vel fastídio habent, vel prorsus néglegunt. Utinam Martíni exémplum plúrimos salutáriter dóceat quam suáve et quam beátum sit Iesu Christi vestígiis insístere eiúsque divínis mandátis parére.

Responsorium   Cf. Sir 31, 8. 11a. 9
R/. Beátus vir, qui invéntus est sine mácula, et qui post aurum non ábiit nec sperávit in pecúnia et thesáuris. * Ideo stabilíta sunt bona ipsíus in Dómino.
V/. Quis est hic, et laudábimus eum? Fecit enim mirabília in pópulo suo. * Ideo.

Ad Laudes matutinas

De Communi PR Ad Laudes matutinas

Ad Benedictus, ant. Benedíctus Dóminus, quia redemptiónem ómnium géntium fecit, et omnes de ténebris vocávit in admirábile lumen suum.

Preces: de Communi sanctorum virorum

Ad Vesperas

De Communi PR Ad II Vesperas

Ad Magnificat, ant. Magnificémus Dóminum, qui húmilem servum suum Martínum cæléstibus donis exaltávit.

Preces: de Communi sanctorum virorum

Die 4 novembris

S. CAROLI BORROMEO, EPISCOPI

Memoria

De Communi pastorum: pro episcopis.

Ad Officium lectionis

Lectio altera

Ex Sermóne sancti Cároli epíscopi in última sýnodo hábito (Acta Ecclesiæ Mediolanensis, Mediolani 1599, 1177-1178)

Ne sis aliud dicens, aliud vero faciens

Sumus quidem omnes débiles, fáteor, sed trádidit nobis média Dóminus Deus, quibus, si velímus, fácile iuvári possímus. Vellet quidem sacérdos ille, quam a se requíri agnóscit vitæ integritátem habére, cóntinens esse et angélicos, ut par est, mores reférre; sed non delíberat ad hoc média suscípere: ieiunáre, oráre, fúgere malórum conversatiónes ac nóxias et periculósas familiaritátes.

Conquéritur ille, quod cum chorum intrat ad psalléndum, cum ad celebrándam Missam se confert, mille statim eius ánimo occúrrunt quæ illum a Deo dístrahunt; sed ántequam in chorum accédat hic, aut ad Missam, quid fecit in sacrário, quómodo se dispósuit, quæ ad attentiónem servándam média sumpsit et adhíbuit?

Vis te dóceam quómodo profícias de virtúte in virtútem, et si iam in choro atténtus fuísti, quómodo ália vice atténtior sis futúrus, et obséquium tuum Deo magis accéptum? Audi quid dicam. Si divíni amóris ignículus áliquis in te accénsus iam est, noli illum statim pródere, noli in ventum expónere; occlúsum tene clíbanum ne frigéscat et calórem amíttat; fuge, hoc est, quantum potes, distractiónes; rémane cum Deo colléctus, vana collóquia devíta.

Tui múneris est prædicáre et docére? Stude, et his incúmbe quæ ad munus hoc rite peragéndum sint necessária; fac ipse in primis, vita et móribus prædices; ne te áliud dicéntem, áliud vero faciéntem vidéntes, super verbis tuis subsannántes, huc et illuc caput móveant.

Curam geris animárum? Noli idcírco tui ipsíus curam neglégere, nec te tam liberáliter céteris tríbuas, ut tui nihil tibi supérsit; nam et te animárum quibus præes, meminísse quidem opórtet, ita tamen ut tui non obliviscáris.

Intellégite, fratres, nihil æque ecclesiásticis ómnibus viris esse necessárium, ac est orátio mentális, actiónes nostras omnes præcédens, concómitans et súbsequens: Psallam, inquit Prophéta, et intéllegam. Si sacraménta minístras, o frater, meditáre quid fácias; si Missam célebras, meditáre quid ófferas; si psallis in choro, meditáre cui et quid loquáris; si ánimas regis, meditáre quonam sánguine sint lavátæ et ómnia vestra sic in caritáte fiant; sic difficultátes omnes, quas innúmeras in dies experiámur, necésse est (in hoc síquidem pósiti sumus), fácile víncere potérimus; sic vires habébimus parturiéndi Christum et in nobis et in áliis.

Responsorium   1 Tim 6, 11b; 4, 11. 12b. 6a
R/. Sectáre iustítiam, pietátem, fidem, caritátem, patiéntiam, mansuetúdinem. * Præcipe hæc et doce; exémplum esto fidélium.
V/. Hæc propónens frátribus, bonus eris miníster Christi Iesu. * Præcipe.

Die 9 novembris

IN DEDICATIONE BASILICÆ LATERANENSIS

Festum

De Communi dedicationis ecclesiæ, præter sequentia:

Ad Officium lectionis

De Communi Ded. Ad Officium lectionis

Lectio altera

Ex Sermónibus sancti Cæsárii Arelaténsis epíscopi (Sermo 229, 1-3: CCL 104, 905-908)

Omnes per baptismum templa Dei facti sumus

Natálem templi huius diem, fratres dilectíssimi, Christo propítio cum exsultatióne et gáudio hódie celebrámus; sed templum Dei verum et vivum nos esse debémus. Mérito tamen sollemnitátem matris Ecclésiæ christiáni pópuli fidéliter colunt, per quam se spiritáliter renátos esse cognóscunt. Nam qui per primam nativitátem vasa iræ Dei fúimus, per secúndam vasa misericórdiæ fíeri merúimus. Prima enim natívitas prodúxit nos ad mortem; secúnda revocávit ad vitam.

Omnes enim nos, caríssimi, ante baptísmum fana diáboli fúimus, post baptísmum templa Christi esse merúimus; et si de salúte ánimæ nostræ atténtius cogitémus, templum Dei verum et vivum nos esse cognóscimus. Non solum in manufáctis hábitat Deus, nec in domo de lignis et lapídibus facta; sed præcípue in ánima ad imáginem Dei facta, et manu ipsíus artíficis cóndita. Sic enim beátus Paulus apóstolus dixit: Templum Dei sanctum est, quod estis vos.

Et quia Christus véniens proiécit diábolum de córdibus nostris, ut sibi templum præparáret in nobis, quantum póssumus cum ipsíus adiutório laborémus, ne in nobis per mala ópera nostra patiátur iniúriam. Omnis enim qui male agit, Christo iniúriam facit. Sicut enim dixi, prius quam nos redímeret Christus, diáboli domus fúimus; póstea domus Dei esse merúimus: Deus enim de nobis dignátus est sibi fácere domum.

Unde nos, caríssimi, si natálem templi cum gáudio celebráre vólumus, templa Dei vivéntia malis opéribus in nobis destrúere non debémus. Et hoc dicam, quod omnes intellégere possunt: quóties ad ecclésiam venímus, qualem illam inveníre vólumus, tales et ánimas nostras præparáre debémus.

Vis basílicam nítidam inveníre? Noli tuam ánimam peccatórum sórdibus inquináre. Si tu vis ut basílica luminósa sit, et Deus hoc vult, ut ánima tua tenebrósa non sit, sed fiat quod Dóminus dicit, ut lúceat lux in nobis bonórum óperum, et ille glorificétur qui in cælis est. Quómodo tu intras in ecclésiam istam, sic Deus vult intráre in ánimam tuam, sicut ipse promísit: Et habitábo in illis et inambulábo.

Responsorium   Cf. Ez 47, 1. 9
R/. Vidi aquam egrediéntem de templo, a látere dextro, allelúia; et omnes ad quos pervénit aqua ista * Salvi facti sunt et dicent: Allelúia, allelúia.
V/. In dedicatióne templi decantábat pópulus laudem, et in ore eórum dulcis resonábat sonus. * Salvi.

Hymnus Te Deum.

Oratio de Communi.

Ad Horam mediam

Antiphonæ et psalmi de die currente. Reliqua de Communi.

Die 10 novembris

S. LEONIS MAGNI, PAPÆ ET ECCLESIÆ DOCTORIS

Memoria

De Communi pastorum: pro papis et doctorum Ecclesiæ, præter sequentia:

Ad Officium lectionis

Lectio altera

Ex Sermónibus sancti Leónis Magni papæ (Sermo 4, 1-2: PL 54, 148-149)

Specialis nostri ministerii servitus

Licet univérsa Ecclésia Dei distínctis ordináta sit grádibus, ut ex divérsis membris sacráti córporis subsístat intégritas, omnes tamen, sicut ait Apóstolus, in Christo unum sumus; nec quisquam ab alteríus ita est divísus offício, ut non ad conexiónem pertíneat cápitis cuiúslibet humílitas portiónis. In unitáte ígitur fídei atque baptísmatis indiscréta nobis socíetas, dilectíssimi, et generális est dígnitas, secúndum illud beatíssimi Petri apóstoli sacratíssima voce dicéntis: Et ipsi tamquam lápides vivi superædificámini in domos spiritáles, sacerdótium sanctum, offeréntes spiritáles hóstias acceptábiles Deo per Iesum Christum; et infra: Vos autem genus eléctum, regále sacerdótium, gens sancta, pópulus acquisitiónis.

Omnes enim in Christo regenerátos, crucis signum éfficit reges, sancti vero Spíritus únctio cónsecrat sacerdótes: ut præter istam speciálem nostri ministérii servitútem, univérsi spiritáles et rationábiles christiáni agnóscant se régii géneris et sacerdotális offícii esse consórtes. Quid enim tam régium quam súbditum Deo ánimum córporis sui esse rectórem? Et quid tam sacerdotále quam vovére Dómino consciéntiam puram, et immaculátas pietátis hóstias de altári cordis offérre? Quod cum ómnibus per Dei grátiam commúne sit factum, religiósum tamen vobis atque laudábile est, de die provectiónis nostræ quasi de próprio honóre gaudére; ut unum celebrétur in toto Ecclésiæ córpore pontifícii sacraméntum, quod, effúso benedictiónis unguénto, copiósius quidem in superióra proflúxit, sed non parce étiam in inferióra descéndit.

Cum ítaque, dilectíssimi, de consórtio istíus múneris magna sit nobis matéria commúnium gaudiórum, vérior tamen nobis et excelléntior erit causa lætándi, si non in nostræ humilitátis consideratióne remorémini; cum multo utílius multóque sit dígnius ad beatíssimi Petri apóstoli glóriam contemplándam áciem mentis attóllere et hunc diem in illíus potíssimum veneratióne celebráre, qui ab ipso ómnium charísmatum fonte tam copiósis est irrigatiónibus inundátus, ut cum multa solus accéperit, nihil in quemquam sine ipsíus participatióne transíerit. Verbum caro factum iam habitábat in nobis, et reparándo humáno géneri totum se Christus impénderat.

Responsorium   Mt 16, 18; Ps 47 (48), 9d
R/. Dixit Iesus Simóni: Tu es Petrus, et super hanc petram ædificábo Ecclésiam meam; * Et portæ ínferi non prævalébunt advérsus eam.
V/. Deus fundávit eam in ætérnum. * Et portæ.

Ad Laudes matutinas

De Communi Doct. Ad Laudes matutinas

Ad Benedictus, ant. Beátus Petrus in accépta fortitúdine petræ persevérans, suscépta Ecclésiæ gubernácula non relíquit.

Preces De Communi Pastorum.

Ad Vesperas

De Communi Doct. Ad II Vesperas

Ad Magnificat, ant. Cotídie Petrus dicit in univérsa Ecclésia: Tu es Christus, Fílius Dei vivi.

Preces De Communi Pastorum.

Die 11 novembris

S. MARTINI, EPISCOPI

Memoria

De Communi pastorum: pro episcopis.

Ad Invitatorium

Aperi, Dómine

V/. Dómine, lábia.

Ant. Laudémus Deum nostrum, in confessióne beáti Martíni.

Veníte, exsultémus vel Iubiláte Dómino vel Deus misereátur nostri vel Dómini est terra.

Ad Officium lectionis

Hymnus

Lectio altera

Ex Epístolis Sulpícii Sevéri (Epist. 3, 6. 9-10. 11. 14-17. 21: SCh 133, 336-344)

Martinus pauper et modicus

Martínus óbitum suum longe ante præscívit, dixítque frátribus dissolutiónem sui córporis imminére. Intérea causa éxstitit qua Condacénsem diœcésim visitáret. Nam, cléricis inter se Ecclésiæ illíus discordántibus, pacem cúpiens reformáre, licet finem diérum suórum non ignorásset, proficísci tamen ob istíus modi causam non recusávit, bonam hanc virtútum suárum consummatiónem exístimans, si pacem Ecclésiæ rédditam reliquísset.

Aliquándiu ergo in vico illo vel in ecclésia ad quam íerat commorátus, pace inter cléricos restitúta, cum iam régredi ad monastérium cogitáret, víribus córporis cœpit repénte destítui, convocatísque frátribus índicat se iam resólvi. Tum vero mæror et luctus ómnium et vox una plangéntium: «Cur nos, pater, déseris? aut cui nos desolátos relínquis? Invádent gregem tuum lupi rapáces; quis nos a mórsibus eórum, percússo pastóre, prohibébit? Scimus quidem desideráre te Christum, sed salva tibi sunt tua præmia nec diláta minuéntur; nostri pótius miserére, quos déseris».

Tunc ille motus his flétibus, ut totus semper in Dómino misericórdiæ viscéribus affluébat, lacrimásse perhibétur; conversúsque ad Dóminum hac tantum fléntibus voce respóndit: «Dómine, si adhuc pópulo tuo sum necessárius, non recúso labórem; fiat volúntas tua».

O virum ineffábilem, nec labóre victum nec morte vincéndum, qui in nullam se partem prónior inclináverit, nec mori timúerit nec vívere recusárit! Oculis tamen ac mánibus in cælum semper inténtis, invíctum ab oratióne spíritum non relaxábat; et cum a presbýteris, qui tunc ad eum convénerant, rogarétur ut corpúsculum láteris mutatióne releváret: «Sínite, inquit, sínite me, fratres, cælum pótius respícere quam terram, ut suo iam itínere itúrus ad Dóminum spíritus dirigátur». Hæc locútus diábolum vidit, prope assístere. «Quid hic, inquit, astas, cruénta béstia? nihil in me, funéste, repéries; Abrahæ me sinus récipit».

Cum hac ergo voce spíritum cælo réddidit. Martínus Abrahæ sinu lætus excípitur. Martínus pauper et módicus cælum dives ingréditur.

Responsorium
R/. O vere beátum, in cuius ore dolus non fuit, néminem iúdicans, néminem damnans! * Numquam in illíus ore, nisi Christus, nisi pax, nisi misericórdia ínerat.
V/. O virum ineffábilem, nec labóre victum nec morte vincéndum, qui nec mori tímuit nec vívere recusávit! * Numquam.

Oratio

Deus, qui in beáto Martíno epíscopo sive per vitam sive per mortem magnificátus es, ínnova grátiæ tuæ mirabília in córdibus nostris, ut neque mors neque vita separáre nos possit a caritáte tua. Per Dóminum.

Ad Laudes matutinas

Hymnus

Ant. 1 Sacérdos Dei, Martíne, apérti sunt tibi cæli et regnum Patris mei.

Ant. 2 Oculis ac mánibus in cælum semper inténtis, invíctum ab oratióne spíritum non relaxábat, allelúia.

Ant. 3 Martínus Abrahæ sinu lætus excípitur, Martínus pauper et módicus cælum dives ingréditur, allelúia.

Lectio brevis   Hebr 13, 7-8

Mementóte præpositórum vestrórum, qui vobis locúti sunt verbum Dei, quorum intuéntes éxitum conversatiónis imitámini fidem. Iesus Christus heri et hódie idem, et in sæcula!

Responsorium breve
R/. Super te, Ierúsalem, * Constítui custódes. Super te.
V/. Die ac nocte non tacébunt prædicáre nomen Dómini. * Constítui custódes. Glória Patri. Super te.

Ad Benedictus, ant. O beátum virum, cuius ánima paradísum póssidet! Unde exsúltant ángeli, lætántur archángeli, chorus sanctórum proclámat, turba vírginum invítat: Mane nobíscum in ætérnum.

Preces De Communi Pastorum.

Oratio

Deus, qui in beáto Martíno epíscopo sive per vitam sive per mortem magnificátus es, ínnova grátiæ tuæ mirabília in córdibus nostris, ut neque mors neque vita separáre nos possit a caritáte tua. Per Dóminum.

Ad Vesperas

Hymnus

Ant. 1 O virum ineffábilem, nec labóre victum nec morte vincéndum, qui nec mori tímuit nec vívere recusávit!

Psalmodia de Communi pastorum.

Ant. 2 Dómine, si adhuc pópulo tuo sum necessárius, non recúso labórem; fiat volúntas tua.

Ant. 3 Martínus epíscopus migrávit a sæculo; vivit in Christo gemma sacerdótum.

Lectio brevis   1 Petr 5, 1-4

Senióres, qui in vobis sunt, óbsecro, consénior et testis Christi passiónum, qui et eius, quæ in futúro revelánda est, glóriæ communicátor: Páscite, qui est in vobis, gregem Dei, providéntes non coácto sed spontánee secúndum Deum, neque turpis lucri grátia sed voluntárie, neque ut dominántes in cleris sed formæ facti gregis. Et cum apparúerit Princeps pastórum, percipiétis immarcescíbilem glóriæ corónam.

Responsorium breve
R/. Hic est fratrum amátor, * Qui multum orat pro pópulo. Hic est.
V/. Et ánimam suam trádidit pro frátribus suis. * Qui multum orat pro pópulo. Glória Patri. Hic est.

Ad Magnificat, ant. O beátum pontíficem, qui totis viscéribus diligébat Christum regem et non formidábat impérii principátum! O sanctíssima ánima, quam etsi gládius persecutóris non ábstulit, palmam tamen martýrii non amísit!

Preces De Communi Pastorum.

Oratio

Deus, qui in beáto Martíno epíscopo sive per vitam sive per mortem magnificátus es, ínnova grátiæ tuæ mirabília in córdibus nostris, ut neque mors neque vita separáre nos possit a caritáte tua. Per Dóminum.

Die 12 novembris

S. IOSAPHAT, EPISCOPI ET MARTYRIS

Memoria

De Communi unius martyris, vel pastorum: pro episcopis.

Ad Officium lectionis

Lectio altera

E Lítteris encýclicis Ecclésiam Dei Pii papæ Undécimi (AAS 15 [1923], 573. 576-577)

Sanguinem suum pro Ecclesiæ unitate profudit

Ecclésiam Dei admirábili consílio sic constitútam, ut in plenitúdine témporum esset imménsæ famíliæ instar, quæ humáni géneris universitátem complecterétur, cum áliis insignítis notis, tum œcuménica unitáte scimus divínitus esse conspícuam.

Etenim Christus Dóminus non modo quod ipse a Patre munus accéperat, solis Apóstolis demandávit cum dixit: Data est mihi omnis potéstas in cælo et in terra; eúntes ergo docéte omnes gentes, sed étiam Apostolórum summe unum vóluit esse collégium, duplíciter coagmentátum arctíssimo vínculo, intrínsecus quidem fide eádem et caritáte, quæ diffúsa est in córdibus per Spíritum Sanctum, extrínsecus autem uníus in omnes regímine, cum Apostolórum principátum Petro contúlerit, tamquam perpétuo unitátis princípio ac visíbili fundaménto.

Illa autem ut in perpétuum únitas consensióque consísteret, eam providentíssimus Deus sanctitátis simul et martýrii tamquam signo consecrávit.

Quæ tanta laus óbtigit archiepíscopo illi Polocénsi Iósaphat, ritus slavónici orientális, quem iure præclárum vel decus vel cólumen Slavórum orientálium agnóscimus; síquidem vix áliquis álius magis eórum nomen illustrávit aut mélius salúti cóntulit, quam hic ipsórum et pastor et apóstolus, præsértim cum sánguinem suum pro Ecclésiæ sanctæ unitáte profúdit. Quin étiam cælésti quodam instínctu se movéri séntiens, ad sanctam universáliter redintegrándam unitátem, plúrimum eo sese conférre posse intelléxit, si ritum orientálem slavónicum et basiliánum vitæ monásticæ institútum in Ecclésiæ universális unitáte retinéret.

Intérea vero in primis de suórum cívium cum Petri cáthedra coniunctióne sollícitus, quæcúmque ad eam qua promovéndam, qua confirmándam arguménta suppéterent, úndique conquirébat, præsértim libros litúrgicos pervolutándo, quibus Orientáles ipsíque dissidéntes secúndum sanctórum Patrum præscrípta uti consuevíssent. Hac ígitur tam diligénti præparatióne adhíbita, unitátis instaurándæ negótium cœpit, tanta simul cum vi et suavitáte tantóque cum fructu ágere, ut ab ipsis adversáriis «raptor animárum» nuncuparétur.

Responsorium   Io 17, 11b. 23. 22a
R/. Dixit Iesus: Pater sancte, serva eos in nómine tuo, quod dedísti mihi, * Ut sint consummáti in unum, et cognóscat mundus quia tu me misísti.
V/. Ego claritátem, quam dedísti mihi, dedi illis. * Ut sint.

Die 15 novembris

S. ALBERTI MAGNI, EPISCOPI ET ECCLESIÆ DOCTORIS

De Communi pastorum: pro episcopis et doctorum Ecclesiæ, præter sequentia:

Ad Officium lectionis

Lectio altera

Ex Commentário sancti Albérti Magni epíscopi in Evangélium Lucæ (22, 19; Opera omnia, Parisiis 1890-1899, 23, 672-674)

Pastor et doctor in ædificationem corporis Christi

Hoc fácite in meam commemoratiónem. In quo duo sunt notánda. Primum est iniúnctio usus huius sacraménti, quod notat quando dicit: Hoc fácite. Secúndum autem est quod sit memoriále abeúntis ad mortem pro nobis Dómini.

Dicit ergo: Hoc fácite. Nihil enim utílius est iniúngi, nihil dúlcius, nihil salúbrius, nihil amabílius, nihil ætérnæ vitæ simílius iniúngi pótuit. Et hæc per síngula ostendúntur.

Utile enim ad peccáti remissiónem, et ad grátiæ plenitúdinem est utilíssimum in vita. Hic, scílicet Pater spirítuum, érudit nos, ad id quod útile est in recipiéndo sanctificatiónem eius. Sanctificátio autem eius est in sacrificatióne eius, hoc est, cum se óbtulit in sacraménto, et Patri pro nobis, et nobis se óbtulit ad usum. Pro eis ego sanctífico meípsum. Christus, qui per Spíritum sanctum semetípsum óbtulit immaculátum Deo, emundábit consciéntiam nostram ab opéribus mórtuis ad serviéndum Deo vivénti.

Nihil étiam dúlcius fácere póssumus. Quid enim dúlcius quam id in quo Deus totam suam ad nos osténdit dulcédinem? Parátum panem de cælo præstitísti illis sine labóre, omne delectaméntum in se habéntem et omnis sapóris suavitátem. Substántia enim tua dulcédinem tuam, quam in fílios habes, ostendébat et desérviens uniuscuiúsque voluntáti, ad quod quisque volébat, convertebátur.

Nihil étiam salúbrius iniúngi póterat. Est enim hoc sacraméntum Ligni vitæ fructus, quem qui cum devotióne sincéræ fídei sumit, mortem non gustábit in ætérnum. Lignum vitæ est his qui apprehénderint eam: et qui tenúerit eam beátus. Qui mandúcat me et ipse vivet propter me.

Nihil étiam amabílius iniúngi pótuit. Hoc enim sacraméntum et amóris et uniónis est effectívum. Amóris enim máximi indícium est seípsum dare in cibum. Si non dixérunt viri tabernáculi mei: Quis det de cárnibus eius ut saturémur? quasi dicat: tantum diléxi eos et ipsi me, quod ego in viscéribus eórum esse cupiébam, et ipsi me sic súmere, ut mihi incorporáti membra mea fíerent. Non enim intímius nec naturálius mihi uníri póterant et ego eis.

Nihil étiam ætérnæ vitæ simílius iniúngi póterat. Ætérnæ enim vitæ continuátio ex hoc est quod Deus sua dulcédine seípsum ínfluit beáte vivéntibus.

Responsorium   Lc 22, 29-30a; Io 15, 16a
R/. Ego dispóno vobis sicut dispósuit mihi Pater meus regnum, * Ut edátis et bibátis super mensam meam in regno meo.
V/. Ego elégi vos et pósui vos, ut eátis et fructum afferátis. * Ut edátis.

---

---

---