DOMINICA XXIX PER ANNUM

Hebd. I Psalterii

Ad Officium lectionis

Lectio prior

Incipit liber Esther 1, 1-3. 9-13. 15-16. 19; 2, 5-10. 16-17

Repudiatio Vasthi et electio Esther

Asuérus, qui regnávit ab India usque Æthiópiam super centum vigínti septem províncias, sedit in sólio regni sui in castris Susan. Tértio anno impérii sui, fecit grande convívium cunctis princípibus et púeris suis, fortíssimis Persárum et Medórum, ínclitis et præféctis provinciárum coram se.

Vasthi quoque regína fecit convívium feminárum in palátio régio, ubi rex Asuérus manére consuéverat.

Itaque die séptimo, cum rex esset hilárior potióne meri, præcépit Mauman et Bazátha et Harbóna et Bagátha et Abgátha et Zethar et Charchas, septem eunúchis, qui in conspéctu eius ministrábant, ut introdúcerent regínam Vasthi coram rege, pósito super caput eius diadémate regni, ut osténderet cunctis pópulis et princípibus pulchritúdinem illíus: erat enim pulchra valde.

Quæ rénuit et ad regis impérium, quod per eunúchos mandáverat, veníre contémpsit; unde irátus rex et nímio furóre succénsus interrogávit sapiéntes, qui témpora nóverant, et illórum faciébat cuncta consílio sciéntium leges ac iura maiórum: «Secúndum legem quid opórtet fíeri Vasthi regínæ, quæ Asuéri regis impérium, quod per eunúchos mandáverat, fácere nóluit?».

Respondítque Mamúchan, audiénte rege atque princípibus: «Non solum regem læsit regína Vasthi, sed et omnes príncipes et pópulos, qui sunt in cunctis provínciis regis Asuéri. Si tibi, rex, placet, egrediátur edíctum a fácie tua et scribátur inter leges Persárum atque Medórum, quas immutári illícitum est, ut nequáquam ultra Vasthi ingrediátur ad regem, sed regnum illíus áltera, quæ mélior illa est, accípiat».

Erat vir Iudæus in Susan civitáte vocábulo Mardochæus fílius Iair fílii Sémei fílii Cis de tribu Béniamin, qui translátus fúerat de Ierúsalem cum captívis, qui ducti fúerant cum Iechonía rege Iudæ, quem Nabuchodónosor rex Babylónis transtúlerat. Qui fuit nutrícius fíliæ pátrui sui Edíssæ, quæ áltero nómine Esther vocabátur et utrúmque paréntem amíserat: pulchra aspéctu et decóra fácie. Mortuísque patre eius ac matre, Mardochæus sibi eam adoptávit in fíliam.

Et factum est, cum percrebruísset regis impérium, et iuxta mandátum illíus multæ vírgines pulchræ adduceréntur Susan et Egéo traderéntur, Esther quoque in domum regis in manus Egéi custódis feminárum trádita est. Quæ plácuit ei et invénit grátiam in conspéctu illíus; et accelerávit mundum mulíebrem et trádidit ei partes suas et septem puéllas speciosíssimas de domo regis, et tam ipsam quam pedísequas eius tránstulit in óptimam partem domus feminárum. Quæ non indicáverat ei pópulum et cognatiónem suam; Mardochæus enim præcéperat, ut de hac re omníno reticéret. Ducta est ítaque ad cubículum regis Asuéri mense décimo, qui vocátur Tebeth, séptimo anno regni eius. Et amávit eam rex plus quam omnes mulíeres; habuítque grátiam et favórem coram eo super omnes vírgines, et pósuit diadéma regni in cápite eius fecítque eam regnáre in loco Vasthi.

Responsorium   Ps 112 (113), 5-8a; Lc 1, 51b-52
R/. Quis sicut Dóminus Deus noster, qui in altis hábitat, et se inclínat, ut respíciat in cælum et in terram? * Súscitans de terra ínopem, de stércore érigens páuperem, ut cóllocet eum cum princípibus.
V/. Dispérsit supérbos mente cordis sui, depósuit poténtes de sede et exaltávit húmiles. * Súscitans.

Lectio altera

Ex Epístola sancti Augustíni epíscopi ad Probam (Ep. 130, 8, 15. 17 — 9, 18: CSEL 44, 56-57. 59-60)

Exerceatur in orationibus desiderium nostrum

Ut quid per multa dispérgimur, et quærimus quid orémus, timéntes ne forte sicut non opórtet orémus, ac non pótius cum psalmo dícimus: Unam pétii a Dómino, hanc requíram: ut inhábitem in domo Dómini omnes dies vitæ meæ, ut contémpler delectatiónem Dómini, et vísitem templum eius? Ibi namque omnes dies non veniéndo et transeúndo fiunt omnes, nec inítium alteríus est finis alteríus; omnes sine fine simul sunt, ubi nec ipsa vita habet finem, cuius illi dies sunt.

Propter hanc adipiscéndam beátam vitam ipsa vera Vita oráre nos dócuit, non in multilóquio, tamquam eo fiat ut exaudiámur quo loquacióres sumus, cum eum orémus qui novit, sicut ipse Dóminus ait, quid nobis necessárium sit, priúsquam petámus ab eo.

Quod quare fáciat, qui novit quid nobis necessárium sit priúsquam petámus ab eo, movére ánimum potest, nisi intellegámus quod Dóminus et Deus noster non voluntátem nostram sibi velit innotéscere, quam non potest ignoráre; sed exercéri in oratiónibus desidérium nostrum, quo possímus cápere quod præparat dare. Illud enim valde magnum est, sed nos ad accipiéndum parvi et angústi sumus. Ideo nobis dícitur: Dilatámini; ne sitis iugum ducéntes cum infidélibus.

Tanto quippe illud quod valde magnum est (quod nec óculus vidit, quia non est color; nec auris audívit, quia non est sonus; nec in cor hóminis ascéndit, quia cor hóminis illuc debet ascéndere), sumémus capácius, quanto id et fidélius crédimus, et sperámus fírmius, et desiderámus ardéntius.

In ipsa ergo fide et spe et caritáte continuáto desidério semper orámus. Sed ídeo per certa interválla horárum et témporum étiam verbis rogámus Deum, ut illis rerum signis nos ipsos admoneámus, quantúmque in hoc desidério profecérimus nobis ipsis innotescámus, et ad hoc augéndum nos ipsos ácrius excitémus. Dígnior enim sequétur efféctus, quem fervéntior præcédit afféctus. Ac per hoc et quod ait Apóstolus: Sine intermissióne oráte, quid est áliud quam: beátam vitam, quæ nulla nisi ætérna est, ab illo qui eam dare solus potest, sine intermissióne desideráte?

Responsorium   Ier 29, 13. 12b. 11b
R/. Quærétis me et inveniétis, cum quæsiéritis me in toto corde vestro. * Orábitis me, et ego exáudiam vos.
V/. Ego cógito cogitatiónes pacis et non afflictiónis, ut dem vobis posteritátem et spem. * Orábitis.

 

FERIA SECUNDA HEBDOMADAE XXIX PER ANNUM

Ad Officium lectionis

Lectio prior

De libro Esther 3, 1-15

Iudæi in periculo versantes

In diébus illis: Rex Asuérus exaltávit Aman fílium Amadáthi, qui erat de stirpe Agag, et pósuit sólium eius super omnes príncipes, quos habébat. Cunctíque servi regis, qui in fóribus palátii versabántur, flectébant génua et adorábant Aman; sic enim præcéperat rex pro illo. Solus Mardochæus non flectébat genu, neque adorábat eum. Cui dixérunt púeri regis, qui ad fores palátii præsidébant: «Cur non obsérvas mandátum regis?». Cumque hoc crébrius dícerent, et ille nollet audíre, nuntiavérunt Aman scire cupiéntes utrum perseveráret in senténtia; díxerat enim eis se esse Iudæum.

Cumque Aman experiménto probásset quod Mardochæus non sibi flécteret genu, nec se adoráret, irátus est valde et pro níhilo duxit in unum Mardochæum míttere manus suas — audíerat enim quod esset gentis Iudææ — magísque vóluit omnem Iudæórum, qui erant in regno Asuéri, pérdere natiónem.

Mense primo, cuius vocábulum est Nisan, anno duodécimo regni Asuéri, missa est in urnam sors, quæ dícitur Phur, coram Aman, quo die et quo mense gens Iudæórum debéret intérfici; et exívit dies tértia décima mensis duodécimi, qui vocátur Adar. Dixítque Aman regi Asuéro: «Est pópulus per omnes províncias regni tui dispérsus, segregátus inter pópulos alienísque utens légibus, quas céteri non cognóscunt, ínsuper et regis scita contémnens; non éxpedit regi, ut det illis réquiem. Si tibi placet, scriptis decérne, ut péreat, et decem mília talentórum argénti appéndam arcáriis gazæ tuæ». Tulit ergo rex ánulum, quo utebátur, de manu sua et dedit eum Aman fílio Amadáthi de progénie Agag, hosti Iudæórum. Dixítque ad eum: «Argéntum, quod pollicéris, tuum sit; de pópulo age, quod tibi placet».

Vocatíque sunt scribæ regis mense primo, tértia décima die eius, et scriptum est, ut iússerat Aman, ad omnes sátrapas regis et duces provinciárum et príncipes diversárum géntium, ut quæque gens légere póterat et audíre pro varietáte linguárum, ex nómine regis Asuéri; et lítteræ ipsíus signátæ ánulo. Missæ sunt epístulæ per cursóres ad univérsas províncias regis, ut pérderent, occíderent atque delérent omnes Iudæos, a púero usque ad senem, párvulos et mulíeres uno die, hoc est tértio décimo mensis duodécimi, qui vocátur Adar, et bona eórum diríperent.

Exémplar autem epistulárum ut lex in ómnibus provínciis promulgándum erat, ut scirent omnes pópuli et parárent se ad prædíctam diem. Festinábant cursóres, qui missi erant, regis impérium explére; statímque in Susan pepéndit edíctum, rege et Aman celebránte convívium, dum cívitas ipsa esset conturbáta.

Responsorium   Est 4, 17c; Ps 43 (44), 26; Est 4, 17l
R/. Dómine, rex omnípotens, in dicióne tua cuncta sunt pósita, et non est qui possit tuæ resístere voluntáti. * Rédime nos propter misericórdiam tuam.
V/. Exáudi deprecatiónem meam et convérte luctum nostrum in gáudium. * Rédime.

Lectio altera

Ex Epístola sancti Augustíni epíscopi ad Probam (Ep. 130, 9, 18 — 10, 20: CSEL 44, 60-63)

Certis horis ad negotium orandi mentem revocemus

Semper vitam beátam a Dómino Deo desiderémus et semper orémus. Sed ídeo ab áliis curis atque negótiis, quibus ipsum desidérium quodámmodo tepéscit, certis horis ad negótium orándi mentem revocámus, verbis oratiónis nos admonéntes in id quod desiderámus inténdere, ne quod tepéscere cœperat, omníno frigéscat et pénitus exstinguátur, nisi crébrius inflammétur.

Unde et illud quod Apóstolus ait: Postulatiónes vestræ innotéscant apud Deum, non sic accipiéndum est, tamquam Deo innotéscant, qui eas et ántequam essent útique nóverat, sed nobis innotéscant apud Deum per tolerántiam, non apud hómines per iactántiam.

Quæ cum ita sint, étiam diu oráre cum vacat, id est cum ália bonárum et necessariárum actiónum non impediúntur offícia, quamvis et in eis, ut dixi, desidério illo semper orándum sit, non est ímprobum nec inútile. Neque enim, ut nonnúlli putant, hoc est oráre in multilóquio, si diútius orétur. Aliud est sermo multus, áliud diutúrnus afféctus. Nam et de ipso Dómino scriptum est quod pernoctáverit in orándo, et quod prolíxius oráverit: ubi quid áliud quam nobis præbébat exémplum, in témpore precátor opportúnus, cum Patre exaudítor ætérnus?

Dicúntur fratres in Ægýpto crebras quidem habére oratiónes, sed eas tamen brevíssimas et raptim quodámmodo iaculátas, ne illa vigilánter erécta, quæ oránti plúrimum necessária est, per productióres moras evanéscat atque hebetétur inténtio. Ac per hoc étiam ipsi satis osténdunt, hanc intentiónem sicut non est obtundénda, si perduráre non potest, ita si perduráverit, non cito esse rumpéndam.

Absit enim ab oratióne multa locútio, sed non desit multa precátio, si fervens persevérat inténtio. Nam multum loqui est in orándo rem necessáriam supérfluis ágere verbis. Multum autem precári est ad eum, quem precámur, diutúrna et pia cordis excitatióne pulsáre. Nam plerúmque hoc negótium plus gemítibus quam sermónibus ágitur, plus fletu quam affátu. Ponit autem lácrimas nostras in conspéctu suo, et gémitus noster non est abscónditus ab eo, qui ómnia per Verbum cóndidit et humána verba non quærit.

Responsorium   Ps 87 (88), 2-3a; Is 26, 8b
R/. Dómine Deus salútis meæ, in die clamávi et nocte coram te; * Intret in conspéctu tuo orátio mea.
V/. Ad nomen tuum et ad memoriále tuum desidérium ánimæ. * Intret.

 

FERIA TERTIA HEBDOMADAE XXIX PER ANNUM

Ad Officium lectionis

Lectio prior

De libro Esther 4, 1-8. 8a. 9-17

Cum comperísset Mardochæus ómnia, quæ accíderant, scidit vestiménta sua et indútus est sacco spargens cínerem cápiti. Et in platéa médiæ civitátis voce magna et amára clamábat usque ad fores palátii grádiens; non enim erat lícitum indútum sacco aulam regis intráre. In ómnibus quoque provínciis, quocúmque edíctum et dogma regis pervénerat, planctus ingens erat apud Iudæos, ieiúnium, ululátus et fletus, sacco et cínere multis pro strato uténtibus.

Ingréssæ sunt autem puéllæ Esther et eunúchi nuntiaverúntque ei. Quod áudiens consternáta est valde et misit vestem, ut, abláto sacco, indúerent eum; quam accípere nóluit. Accitóque Athach eunúcho, quem rex minístrum ei déderat, præcépit ei, ut iret ad Mardochæum et dísceret ab eo cur hoc fáceret. Egressúsque Athach ivit ad Mardochæum stantem in platéa civitátis ante óstium palátii. Qui indicávit ei ómnia, quæ ei accíderant, quantum Aman promisísset, ut in thesáuros regis pro Iudæórum nece inférret argéntum. Exémplar quoque edícti, quod pendébat in Susan ad perdéndum eos, dedit ei, ut regínæ osténderet et monéret eam, ut intráret ad regem et deprecarétur eum et rogáret pro pópulo suo. «Memor, inquit, diérum humilitátis tuæ, quando nutríta sis in manu mea, quia Aman secúndus a rege locútus est contra nos in mortem. Et tu ínvoca Dóminum et lóquere regi pro nobis et líbera nos de morte».

Regréssus Athach nuntiávit Esther ómnia, quæ Mardochæus díxerat. Quæ respóndit ei et iussit, ut díceret Mardochæo: «Omnes servi regis et cunctæ, quæ sub dicióne eius sunt, norunt provínciæ, quod cuíque sive viro sive mulíeri, qui non vocátus intérius átrium regis intráverit, una lex sit, ut statim interficiátur, nisi forte rex áuream virgam ad eum teténderit, ut possit vívere; ego autem trigínta iam diébus non sum vocáta ad regem». Quod cum audísset Mardochæus, rursum mandávit Esther dicens: «Ne putes quod ánimam tuam tantum líberes, quia in domo regis es, præ cunctis Iudæis. Si enim nunc silúeris, aliúnde Iudæis liberátio et salvátio exsúrget, et tu et domus patris tui períbitis; et quis novit utrum idcírco ad regnum véneris, ut in tali témpore pararéris?».

Rursúmque Esther hæc Mardochæo verba mandávit: «Vade et cóngrega omnes Iudæos, qui in Susan reperiúntur; et ieiunáte pro me. Non comedátis et non bibátis tribus diébus et tribus nóctibus, et ego cum ancíllis meis simíliter ieiunábo; et tunc ingrédiar ad regem contra legem fáciens: si péreo, péreo». Ivit ítaque Mardochæus et fecit ómnia, quæ ei Esther mandáverat.

Responsorium   Cf. Est 14, 14 (Vg); Tob 3, 13 (Vg); Iudt 6, 15 (Vg)
R/. Spem in álium numquam hábui, prætérquam in te, Deus Israel; * Qui irásceris, et propítius eris, et ómnia peccáta hóminum in tribulatióne dimíttis.
V/. Dómine Deus, creátor cæli et terræ, réspice ad humilitátem nostram. * Qui irásceris.

Lectio altera

Ex Epístola sancti Augustíni epíscopi ad Probam (Ep. 130, 11, 21 — 12, 22: CSEL 44, 63-64)

De oratione dominica

Nobis verba necessária sunt, quibus commoneámur et inspiciámus quid petámus, non quibus Dóminum seu docéndum seu flecténdum esse credámus.

Cum ergo dícimus: Sanctificétur nomen tuum, nos admonémus desideráre ut nomen eius, quod semper sanctum est, étiam apud hómines sanctum habeátur, hoc est non contemnátur; quod non Deo, sed homínibus prodest.

Et in eo quod dícimus: Advéniat regnum tuum, quod, seu velímus seu nolímus, útique véniet, desidérium nostrum ad illud regnum excitámus, ut nobis véniat atque in eo regnáre mereámur.

Cum dícimus: Fiat volúntas tua sicut in cælo et in terra, nobis ab illo precámur ipsam obœdiéntiam, ut sic in nobis fiat volúntas eius, quemádmodum fit in cæléstibus ab ángelis eius.

Cum dícimus: Panem nostrum cotidiánum da nobis hódie, per id quod dícitur hódie, significátur hoc témpore; ubi vel sufficiéntiam illam pétimus a parte quæ excéllit, id est nómine panis totam significántes; vel sacraméntum fidélium, quod in hoc témpore necessárium est, non tamen ad huius témporis, sed ad illam ætérnam felicitátem assequéndam.

Cum dícimus: Dimítte nobis débita nostra, sicut et nos dimíttimus debitóribus nostris, nos admonémus et quid petámus et quid faciámus, ut accípere mereámur.

Cum dícimus: Ne nos ínferas in tentatiónem, nos admonémus hoc pétere, ne desérti eius adiutório alícui tentatióni vel consentiámus decépti vel cedámus afflícti.

Cum dícimus: Líbera nos a malo, nos admonémus cogitáre nondum nos esse in eo bono ubi nullum patiémur malum. Et hoc quidem últimum quod in oratióne domínica pósitum est, tam late patet, ut homo christiánus in quálibet tribulatióne constitútus in hoc gémitus edat, in hoc lácrimas fundat, hinc exordiátur, in hoc immorétur, ad hoc términet oratiónem. His enim verbis res ipsas memóriæ nostræ commendári oportébat.

Nam quælibet ália verba dicámus, quæ afféctus orántis vel præcedéndo format ut cláreat, vel consequéndo atténdit ut crescat; nihil áliud dícimus quam quod in ista domínica oratióne pósitum est, si recte et congruénter orámus. Quisquis autem, id dicit quod ad istam evangélicam precem pertinére non possit, etiámsi non illícite orat, carnáliter orat; quod néscio quemádmodum non dicátur illícite, quandóquidem Spíritu renátos nónnisi spiritáliter decet oráre.

Responsorium   2 Mac 1, 5. 3a
R/. Exáudiat Dóminus oratiónes vestras et reconciliétur vobis, * Nec vos déserat in témpore malo Dóminus Deus vester.
V/. Det vobis cor ómnibus, ut colátis eum et faciátis eius voluntátem. * Nec vos.

 

FERIA QUARTA HEBDOMADAE XXIX PER ANNUM

Ad Officium lectionis

Lectio prior

De libro Esther 4, 17m-17kk

Oratio Esther reginæ

In diébus illis: Omnis Israel ex totis víribus clamávit ad Dóminum, eo quod eis certa mors impénderet.

Esther quoque regína confúgit ad Dóminum pavens perículum mortis, quod imminébat. Cumque deposuísset vestes glóriæ, suscépit induménta luctus et pro unguéntis supérbiæ implévit caput suum cínere et corpus suum humiliávit ieiúniis valde. Et cécidit super terram cum ancíllis suis a mane usque ad vésperam et dixit: «Deus Abraham et Deus Isaac et Deus Iacob, benedíctus es. Suffrága mihi soli et non habénti defensórem præter te, Dómine, quóniam perículum in manu mea est. Ego audívi ex libris maiórum meórum, Dómine, quóniam tu Noe in aqua dilúvii conservásti. Ego audívi ex libris maiórum meórum, Dómine, quóniam tu Abrahæ in trecéntis et decem octo viris novem reges tradidísti. Ego audívi ex libris maiórum meórum, Dómine, quóniam tu Ionam de ventre ceti liberásti. Ego audívi ex libris maiórum meórum, Dómine, quóniam tu Ananíam, Azaríam et Mísael de camíno ignis liberásti. Ego audívi ex libris maiórum meórum, Dómine, quóniam tu Dániel de lacu leónum eruísti. Ego audívi ex libris maiórum meórum, Dómine, quóniam tu Ezechíæ, regi Iudæórum, morte damnáto et oránti pro vita misértus es et donásti ei vitæ annos quíndecim. Ego audívi ex libris maiórum meórum, Dómine, quóniam tu Annæ peténti in desidério ánimæ fílii generatiónem donásti. Ego audívi ex libris maiórum meórum, Dómine, quóniam tu omnes complacéntes tibi líberas, Dómine, usque in finem. Et nunc ádiuva me solitáriam et néminem habéntem nisi te, Dómine, Deus meus. Tu nosti quóniam abomináta est ancílla tua concúbitum incircumcisórum, quóniam non manducávi de mensa exsecratiónum et vinum libatiónum eórum non bibi. Tu nosti quóniam a die translatiónis meæ non sum lætáta, Dómine, nisi in te solo. Tu scis, Deus, quóniam ex quo vestiméntum hoc super caput meum est, éxsecror illud tamquam pannum menstruátæ et non índui illud in die bona. Et nunc súbveni órphanæ mihi et verbum concínnum da in os meum in conspéctu leónis et gratam me fac coram eo et convérte cor eius in ódium oppugnántis nos, in perditiónem eius et eórum, qui conséntiunt ei. Nos autem líbera de manu inimicórum nostrórum; convérte luctum nostrum in lætítiam et dolóres nostros in sanitátem. Surgéntes autem supra partem tuam, Deus, fac in exémplum. Appáre, Dómine; manifestáre, Dómine!

Responsorium   Cf. Est 14, 12. 13. 9 (Vg); Iob 24, 23 (Vg)
R/. Confórta me, Rex sanctórum, principátum tenens, * Et da sermónem rectum et bene sonántem in os meum.
V/. Da nobis, Dómine, locum pæniténtiæ et ne claudas ora canéntium te, Dómine. * Et da.

Lectio altera

Ex Epístola sancti Augustíni epíscopi ad Probam (Ep. 130, 12, 22 — 13, 24: CSEL 44, 65-68)

Nihil invenies quod in ista dominica non contineatur oratione

Qui dicit, verbi grátia: Clarificáre in ómnibus géntibus, sicut clarificátus es in nobis, et: Prophétæ tui fidéles inveniántur, quid áliud dicit quam: Sanctificétur nomen tuum?

Qui dicit: Deus virtútum, convérte nos, et osténde fáciem tuam, et salvi érimus, quid áliud dicit quam: Véniat regnum tuum?

Qui dicit: Itínera mea dírige secúndum verbum tuum, et ne dominétur mihi omnis iníquitas, quid áliud dicit quam: Fiat volúntas tua sicut in cælo et in terra?

Qui dicit: Paupertátem et divítias ne déderis mihi, quid áliud dicit quam: Panem nostrum cotidiánum da nobis hódie?

Qui dicit: Meménto, Dómine, David et omnis mansuetúdinis eius, aut: Dómine, si feci istud, si est iníquitas in mánibus meis, si réddidi retribuéntibus mihi mala, quid áliud dicit quam: Dimítte nobis débita nostra, sicut et nos dimíttimus debitóribus nostris?

Qui dicit: Erue me ab inimícis meis, Deus, et ab insurgéntibus super me líbera me, quid áliud dicit quam: Líbera nos a malo?

Et si per ómnia precatiónum sanctárum verba discúrras, quantum exístimo, nihil invénies quod in ista domínica non contineátur et conclúdat orátio. Unde líberum est áliis atque áliis verbis, éadem tamen in orándo dícere, sed non esse debet líberum ália dícere.

Hæc et pro nobis, et pro nostris, et pro aliénis, atque ipsis inimícis sine fluctu dubitatiónis oránda sunt; quamvis álius pro isto, álius pro illo, sicut se habent propinquitátes vel longinquitátes necessitúdinum, in corde orántis oriátur aut extóllat afféctus.

Habes, quantum árbitror, non solum qualis ores, verum étiam quid ores; non me docénte, sed illo qui omnes nos docére dignátus est.

Beáta vita quærénda est, hæc a Dómino Deo peténda. Quid sit beátum esse, a multis multa sunt disputáta; sed nos ad multos et ad multa ut quid imus? Bréviter in Scriptúra Dei veracitérque dictum est: Beátus pópulus cuius est Dóminus Deus ipsíus. In ipso pópulo ut simus atque ad eum contemplándum et cum eo sine fine vivéndum perveníre possímus, finis præcépti est cáritas de corde puro et consciéntia bona et fide non ficta.

In eísdem tribus pro consciéntia bona spes pósita est. Fides ergo et spes et cáritas ad Deum perdúcunt orántem, hoc est credéntem, sperántem, desiderántem et quæ petat a Dómino in domínica oratióne considerántem.

Responsorium   Ps 101 (102), 2, cf. 18; 129 (130), 2b
R/. Dómine, exáudi oratiónem meam, et clamor meus ad te véniat; * Quia non spernis, Deus, preces páuperum.
V/. Fiant aures tuæ intendéntes in vocem deprecatiónis meæ. * Quia.

 

FERIA QUINTA HEBDOMADAE XXIX PER ANNUM

Ad Officium lectionis

Lectio prior

De libro Esther 5, 1-5; 7, 1-10

Rex et Aman ad convivium Esther. Aman suspenditur

Die tértio, indúta Esther regálibus vestiméntis stetit in átrio domus régiæ, quod erat intérius contra basílicam regis. At ille sedébat super sólium suum in consistório palátii contra óstium domus. Et factum est, cum vidísset Esther regínam stantem, plácuit óculis eius et exténdit contra eam virgam áuream, quam tenébat manu; quæ accédens tétigit summitátem virgæ eius.

Dixítque ad eam rex: «Quid vis, Esther regína? Quæ est petítio tua? Etiámsi dimídiam partem regni petíeris, dábitur tibi». At illa respóndit: «Si regi placet, óbsecro, ut vénias ad me hódie et Aman tecum ad convívium, quod parávi». Statímque rex: «Vocáte, inquit, cito Aman, ut fiat verbum Esther».

Intrávit ítaque rex et Aman, ut bíberent cum regína. Dixítque ei rex étiam in secúndo die, postquam vino incalúerat: «Quæ est petítio tua, Esther, ut detur tibi, et quid vis fíeri? Etiámsi dimídiam regni mei partem petíeris, impetrábis». Ad quem illa respóndit: «Si invéni grátiam in óculis tuis, o rex, et si tibi placet, dona mihi ánimam meam, pro qua rogo, et pópulum meum, pro quo óbsecro. Tráditi enim sumus, ego et pópulus meus, ut conterámur, iugulémur et pereámus. Atque útinam in servos et fámulas venderémur: tacuíssem, quia tribulátio hæc non esset digna conturbáre regem». Respondénsque rex Asuérus ait: «Quis est iste et ubi est, ut hæc áudeat fácere?». Dixit Esther: «Hostis et inimícus noster, péssimus iste est Aman». Quod ille áudiens ílico obstúpuit coram rege ac regína.

Rex autem surréxit irátus et de loco convívii intrávit in hortum palátii. Aman quoque surréxit, ut rogáret Esther regínam pro ánima sua; intelléxit enim a rege sibi decrétum esse malum. Qui cum revérsus esset de horto et intrásset convívii locum, répperit Aman super léctulum corruísse, in quo iacébat Esther, et ait: «Etiam regínam vult opprímere, me præsénte, in domo mea?». Necdum verbum de ore regis exíerat, et statim operuérunt fáciem eius. Dixítque Harbóna, unus de eunúchis, qui stabant in ministério regis: «En étiam lignum, quod paráverat Mardochæo, qui locútus est bonum pro rege, stat in domo Aman habens altitúdinis quinquagínta cúbitos». Cui dixit rex: «Appéndite eum in eo». Suspénsus est ítaque Aman in patíbulo, quod paráverat Mardochæo; et regis ira quiévit.

Responsorium   Cf. Est 10, 3f; Is 48, 20b
R/. Israel clamávit ad Dóminum, et salvum fecit Dóminus pópulum suum; * Liberávit nos de ómnibus malis et fecit signa magna.
V/. In voce exsultatiónis annuntiáte: Redémit Dóminus servum suum Iacob. * Liberávit.

Lectio altera

Ex Epístola sancti Augustíni epíscopi ad Probam (Ep. 130, 14, 25-26: CSEL 44, 68-71)

Quid oremus, sicut oportet, nescimus

Adhuc est fortásse quod quæras cur Apóstolus díxerit: Quid enim orémus, sicut opórtet, nescímus: neque enim ullo modo credéndum est vel ipsum vel quibus ista dicébat, domínicam nescísse oratiónem.

Ab hac ignorántia nec seípsum Apóstolus osténdit aliénum, nisi forte quid oráret, sicut oportéret, sciébat, quando magnitúdine revelatiónum ne extollerétur datus est illi stímulus carnis, ángelus sátanæ, qui eum colaphizáret; propter quod ter Dóminum rogávit ut eum auférret ab eo, útique, sicut opórtet, nésciens quid oráret. Dénique Dei respónsum cur non fíeret quod vir tantus orábat, et quare fíeri non expedíret, audívit: Súfficit tibi grátia mea, nam virtus in infirmitáte perfícitur.

In his ergo tribulatiónibus quæ possunt et prodésse et nocére, quid orémus, sicut opórtet, nescímus; et tamen quia dura, quia molésta, quia contra sensum nostræ infirmitátis sunt, universáli humána voluntáte, ut a nobis hæc auferántur, orámus. Sed hoc devotiónis debémus Dómino Deo nostro, ut si ea non abstúlerit, non ídeo nos ab eo néglegi existimémus, sed pótius pia patiéntia malórum bona sperémus amplióra. Sic enim virtus in infirmitáte perfícitur. Hæc scripta sunt, ne forte se quisquam magni pendat, si fúerit exaudítus, cum áliquid impatiénter petit, quod non impetráre plus prosit; aut se abíciat et de divína erga se miseratióne despéret, si non exaudiátur, cum forte áliquid petit, quo accipiéndo affligátur atrócius vel a prosperitáte corrúptus pénitus evertátur. In tálibus ergo quid orémus, sicut opórtet, nescímus.

Unde si áliquid contra quod orámus accíderit, patiénter feréndo, et in ómnibus grátias agéndo, hoc pótius oportuísse quod Dei, non quod nostra volúntas hábuit, mínime dubitáre debémus. Nam et huiúsmodi exémplum præbuit nobis ille Mediátor, qui cum dixísset: Pater, si fíeri potest, tránseat a me calix iste, humánam in se voluntátem ex hóminis susceptióne transfórmans, contínuo subiécit: Verum non quod ego volo, sed quod tu vis, Pater. Unde mérito per uníus obœdiéntiam iusti constituúntur multi.

Responsorium   Mt 7, 7a. 8; Ps 144 (145), 18
R/. Pétite, et dábitur vobis: * Omnis enim qui petit, áccipit; et qui quærit, ínvenit; et pulsánti aperiétur.
V/. Prope est Dóminus ómnibus invocántibus eum in veritáte. * Omnis.

 

FERIA SEXTA HEBDOMADAE XXIX PER ANNUM

Ad Officium lectionis

Lectio prior

De libro prophetíæ Baruch 1, 14 — 2, 5; 3, 1-8

Populi pænitentis deprecatio

Legétis librum hunc, quem mísimus ad vos recitári in domo Dómini, in die sollémni et in diébus constitútis, et dicétis:

«Dómino Deo nostro iustítia, nobis autem confúsio faciéi, sicut hodiérnus dies hómini Iudæ et habitatóribus Ierúsalem et régibus nostris et princípibus nostris et sacerdótibus nostris et prophétis nostris et pátribus nostris: peccávimus enim ante Dóminum et non credídimus ei et non audívimus vocem Dómini Dei nostri, ut ambularémus in mandátis Dómini, quæ dedit ante fáciem nostram. A die qua Dóminus edúxit patres nostros de terra Ægýpti et usque ad hanc diem erámus contumáces in Dóminum Deum nostrum et témere égimus, ne audirémus vocem eius, et adhæsérunt nobis mala et maledíctio, quam constítuit Dóminus Móysi servo suo in die qua edúxit patres nostros de terra Ægýpti dare nobis terram fluéntem lac et mel, sicut hic dies. Et non audívimus vocem Dómini Dei nostri, secúndum ómnia verba prophetárum, quos misit ad nos, et abívimus unusquísque in sensu cordis nostri mali ad serviéndum diis aliénis, faciéntes mala sub óculis Dei nostri.

Et státuit Dóminus verbum suum, quod locútus est super nos et super iúdices nostros, qui iudicábant Israel, et super reges nostros et super príncipes nostros et super omnem hóminem Israel et Iudæ, ut indúceret super nos mala magna, quæ non sunt facta sub omni cælo, secúndum quæ fecit in Ierúsalem, secúndum ea, quæ scripta sunt in Lege Móysi, comédere nos, unumquémque carnes fílii sui et unumquémque carnes fíliæ suæ. Et dedit illos súbditos ómnibus regnis, quæ in circúitu nostro sunt, in oppróbrium et in desolatiónem in ómnibus pópulis, qui in circúitu nostro sunt, quo dispérsit illos Dóminus, et facti sunt subtus et non supra, quia peccávimus Deo nostro non obœdiéndo voci eius.

Dómine omnípotens, Deus Israel, ánima in angústiis et spíritus ánxius clamat ad te. Audi, Dómine, et miserére, quia peccávimus in conspéctu tuo; quia tu sedens es in ætérnum, et nos pereúntes in ætérnum. Dómine omnípotens, Deus Israel, audi nunc oratiónem defunctórum Israel et filiórum eórum, qui peccavérunt in conspéctu tuo, qui non audiérunt vocem Dómini Dei sui, et adhæsérunt nobis mala. Noli memor esse iniquitátum patrum nostrórum, sed memor esto manus tuæ et nóminis tui in hoc témpore, quia tu es Dóminus Deus noster, et laudábimus te, Dómine, quia propter hoc dedísti timórem tuum in cor nostrum, ut invocarémus nomen tuum; et laudábimus te in captivitáte nostra, quia avértimus a corde nostro omnem iniquitátem patrum nostrórum, qui peccavérunt in conspéctu tuo. Ecce nos hódie in captivitáte nostra, quo nos dispersísti in oppróbrium et in maledíctum et in expiatiónem, secúndum omnes iniquitátes patrum nostrórum, qui discessérunt a Dómino Deo nostro».

Responsorium   Eph 2, 4-5; cf. Bar 2, 12
R/. Deus, qui dives est in misericórdia, propter nímiam caritátem suam qua diléxit nos, * Et cum essémus mórtui peccátis, convivificávit nos Christo.
V/. Peccávimus, ímpie fécimus, iníque égimus contra Deum nostrum in ómnibus iustificatiónibus eius. * Et cum.

Lectio altera

Ex Epístola sancti Augustíni epíscopi ad Probam (Ep. 130, 14, 27 — 15, 28: CSEL 44, 71-73)

Spiritus interpellat pro nobis

Quisquis unam illam petit a Dómino, et hanc requírit, certus ac secúrus petit, nec timet ne forte obsit cum accéperit, sine qua nihil prodest quidquid áliud, sicut opórtet, accéperit. Ipsa est enim una vera et sola beáta vita, ut contemplémur Dómini delectatiónem in ætérnum, immortáles atque incorruptíbiles córpore et spíritu. Propter hanc unam cétera requirúntur et non indecénter petúntur. Istam quisquis habúerit, ómnia quæ vult habébit, nec áliquid ibi velle quia nec habére póterit quod non decébit.

Ibi est quippe fons vitæ, quem sitíre nunc opórtet in oratióne, quámdiu in spe vívimus et quod sperámus nondum vidémus, in protectióne alárum eius, ante quem est omne desidérium nostrum, ut inebriémur ab ubertáte domus eius et torrénte voluptátis eius potémur; quóniam apud eum est fons vitæ et in lúmine eius vidébimus lumen, quando satiábitur in bonis desidérium nostrum et nihil erit ultra quod geméndo quærámus, sed quod gaudéndo teneámus.

Verúmtamen quóniam ipsa est pax, quæ præcéllit omnem intelléctum, étiam ipsam in oratióne poscéndo, quid orémus, sicut opórtet, nescímus. Quod enim sícuti est cogitáre non póssumus, útique nescímus; sed quidquid cogitánti occúrrerit, abícimus, respúimus, improbámus, non hoc esse quod quærimus nóvimus, quamvis illud nondum quale sit novérimus.

Est ergo in nobis quædam, ut ita dicam, docta ignorántia, sed docta Spíritu Dei qui ádiuvat infirmitátem nostram. Nam cum dixísset Apóstolus: Si autem quod non vidémus sperámus, per patiéntiam exspectámus; ibi subiécit: Simíliter et Spíritus ádiuvat infirmitátem nostram; quid enim orémus, sicut opórtet, nescímus; sed ipse Spíritus interpéllat gemítibus inenarrabílibus. Qui autem scrutátur corda, scit quid Spíritus sápiat, quia secúndum Deum interpéllat pro sanctis.

Quod non sic est intellegéndum, ut existimémus Sanctum Spíritum Dei, qui in Trinitáte incommutábilis Deus est et cum Patre et Fílio unus Deus, tamquam áliquem qui non sit quod Deus est, interpelláre pro sanctis; dictum est quippe: Interpéllat pro sanctis, quia interpelláre sanctos facit; sicut dictum est: Tentat vos Dóminus Deus vester, ut sciat si dilígitis eum, hoc est: ut scire vos fáciat. Interpelláre ítaque sanctos facit gemítibus inenarrabílibus, inspírans eis desidérium étiam adhuc incógnitæ tantæ rei quam per patiéntiam exspectámus. Quómodo enim narrátur, quando desiderátur quod ignorátur? nam útique si omnímodo ignorarétur, non desiderarétur; et rursus, si viderétur, non desiderarétur, nec gemítibus quærerétur.

Responsorium   Rom 8, 26b; Zac 12, 4a. 10
R/. Quid orémus, sicut opórtet, nescímus; * Ipse Spíritus interpéllat gemítibus inenarrabílibus.
V/. In die illa, dicit Dóminus, effúndam super domum David et super habitatóres Ierúsalem spíritum grátiæ et precum. * Ipse.

 

SABBATO HEBDOMADAE XXIX PER ANNUM

Ad Officium lectionis

Lectio prior

De libro prophetíæ Baruch 3, 9-15. 24 — 4, 4

Salus Israel in sapientia nititur

Audi, Israel, mandáta vitæ; áuribus percípite, ut sciátis prudéntiam. Quid est, Israel? Quid est quod in terra es inimicórum? Invetustátus es in terra aliéna, coinquinátus es mórtuis, reputátus es cum eis, qui apud ínferos sunt. Dereliquísti fontem sapiéntiæ! Si in via Dei ambulásses, habitásses in pace in ætérnum. Disce, ubi sit prudéntia, ubi fortitúdo, ubi sit intelléctus, ut scias simul, ubi sit longitúrnitas diérum et vita, ubi sit lumen oculórum et pax. Quis invénit locum eius? Et quis intrávit in thesáuros eius?

O Israel, quam magna est domus Dei, et ingens locus possessiónis eius! Magnus est et non habet finem, excélsus est et imménsus. Ibi fuérunt gigántes nomináti illi, qui ab inítio fuérunt, statúra magna, sciéntes bellum. Non illos elégit Deus, neque viam disciplínæ dedit illis; et periérunt, quia non habuérunt prudéntiam, periérunt propter insipiéntiam suam.

Quis ascéndit in cælum et accépit eam et dedúxit eam de núbibus? Quis transfretávit mare et invéniat eam et apportábit eam auro elécto? Non est qui nóverit viam eius, neque qui cógitet sémitam eius. Sed, qui scit ómnia, novit eam, adinvénit eam prudéntia sua; qui compósuit terram in ætérnum tempus, implévit eam iuméntis quadrupédibus; qui mittit lumen et vadit, vocávit illud, et obœdívit ei in tremóre. Stellæ autem splenduérunt in custódiis suis et lætátæ sunt. Vocávit eas, et dixérunt: «Adsumus»; luxérunt cum lætítia ei, qui fecit eas.

Hic est Deus noster, non æstimábitur alter advérsus eum. Invénit omnem viam disciplínæ et dedit eam Iacob púero suo et Israel dilécto suo. Post hæc super terram visa est et inter hómines conversáta est. Ipsa est liber præceptórum Dei et lex, quæ pérmanet in ætérnum. Omnes, qui tenent eam, ad vitam; qui autem relínquunt eam, moriéntur. Convértere, Iacob, et apprehénde eam; perámbula ad splendórem in lúmine eius. Noli dare álteri glóriam tuam et dignitátes tuas genti aliénæ. Beáti sumus, Israel, quia, quæ plácent Deo, nobis nota sunt.

Responsorium   Rom 11, 33; Bar 3, 32a. 37b
R/. O altitúdo divitiárum et sapiéntiæ et sciéntiæ Dei! * Quam incomprehensibília sunt iudícia eius et investigábiles viæ eius!
V/. Qui scit ómnia novit sapiéntiam, et dedit eam Israel dilécto suo. * Quam.

Lectio altera

Ex Sermónibus sancti Petri Chrysólogi epíscopi (Sermo 117: PL 52, 520-521)

Verbum, Dei Sapientia, caro factum est

Duos hómines beátus Apóstolus rétulit humáno géneri dedísse princípium, Adam vidélicet et Christum: duos hómines pares córpore, sed mérito díspares; compáge membrórum tota veritáte persímiles, sed ipso sui princípio tota dissímiles veritáte. Factus est, inquit, primus homo Adam in ánimam vivéntem; novíssimus Adam in spíritum vivificántem.

Ille primus ab isto novíssimo factus est, a quo est et ánimam consecútus, ut víveret; hic est ipso se figurátus auctóre, qui vitam non exspectáret ab áltero, sed ipse vitam solus ómnibus largirétur; ille vilíssimo plasmátur ex limo, ex útero pretióso Vírginis hic procédit; in illo terra mutátur in carnem, in isto caro promovétur in Deum.

Et quid plura? Hic est Adam, qui suam tunc in illo cum fíngeret imáginem collocávit. Hinc est quod eius et persónam suscépit, et nomen recépit, ne sibi, quod ad suam imáginem fécerat, deperíret. Primus Adam, novíssimus Adam; ille primus habet inítium, hic novíssimus non habet finem. Quia hic novíssimus vere ipse est primus, ipso dicénte: Ego primus et ego novíssimus.

Ego sum primus, id est sine inítio. Ego novíssimus, útique sine fine. Sed non prius, inquit, quod spiritále est, sed quod animále, deínde quod spiritále. Prius útique terra quam fructus; sed non tam pretiósa terra quam fructus; illa gémitus éxigit et labóres, hic substántiam largítur et vitam. Mérito Prophéta de tali fructu gloriátur, dicens: Terra nostra dedit fructum suum. Quem fructum? Illum nempe de quo álibi dicit: De fructu ventris tui ponam super sedem tuam. Primus homo, ait, de terra terrénus; secúndus homo de cælo cæléstis.

Qualis terrénus, tales et terréni; et qualis cæléstis, tales et cæléstes. Quemádmodum non nati táliter, tales póterunt inveníri, non manéndo quod nati sunt, sed quod renáti sunt permanéndo? Hinc est, fratres, quod virgínei fontis úterum cæléstis Spíritus arcána lúminis sui admixtióne fecúndat, ut quos orígo limósæ stirpis profúderat sub mísera condicióne terrénos, cæléstes páriat, et ad similitúdinem sui perdúcat auctóris. Ergo iam renáti, iam reformáti ad nostri imáginem Creatóris, quod præcipit Apóstolus impleámus: Igitur sicut portávimus imáginem terréni, portémus et imáginem cæléstis.

Ad instar nostri Dómini, sicut díximus, iam renáti, quos útique Deus adoptávit in fílios, imáginem totam tota similitúdine nostri portémus auctóris: non maiestáte qua solus est, sed innocéntia, simplicitáte, mansuetúdine, patiéntia, humilitáte, misericórdia, concórdia, qua dignátus est nobis fíeri et esse commúnis.

Responsorium   Rom 5, 18. 12a
R/. Sicut per uníus delíctum in omnes hómines in condemnatiónem, * Sic et per uníus iustítiam in omnes hómines in iustificatiónem vitæ.
V/. Sicut per unum hóminem peccátum in hunc mundum intrávit et per peccátum mors. * Sic et.

---

---

---